Het winterseizoen zet vogels zwaar op de proef: voedsel is schaars, de kou is genadeloos, en elke moeite om te overleven telt. Veel mensen denken met liefde voor de natuur een handje te helpen door oud brood te strooien, maar de Vogelbescherming trekt aan de alarmbel. Waarom kan brood strooien in de winter onverwachte gevaren opleveren voor onze gevederde vrienden?
In deze tijd van het jaar draait alles om de juiste voeding en veiligheid voor vogels. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, zeker als het gaat om het welzijn van de wildlife die dicht bij huis te vinden is.
Waarom brood strooien in de winter vaak meer kwaad dan goed doet
Vogels hebben in de winter vooral behoefte aan voeding die rijk is aan vetten en zaden, omdat ze daardoor hun energiereserves kunnen opbouwen en de kou kunnen doorstaan. Brood, vooral zonder zaden, bevat voornamelijk koolhydraten die vogels slechts korte tijd energie geven. Stadsecoloog Arthur Hoffmann legt uit dat vooral mussen vetten nodig hebben die ze vinden in de olie van zaden, niet in het “kaal brood” dat veel mensen vaak aanbieden.
Bovendien blijkt dat overvloedig broodstrooien in openbare parken en wateren niet zonder risico’s is. Te veel brood lokt niet alleen vogels, maar ook ongewenste dieren aan, wat tot overlast leidt. Daarom gelden op veel openbare plekken sinds kort voederverboden.
De valkuilen van brood voor de gezondheid van vogels
Brood bevat vaak te veel zout en te weinig essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten en vetten. Dit kan leiden tot ondervoeding en gezondheidsproblemen bij vogels. Ook verhoogt nat brood in koude omstandigheden het risico op ziekten, omdat het schimmel kan bevatten. De Vogelbescherming benadrukt dat brood strooien dus gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid van vogels.
Zie je geen vogels meer in de tuin? Waarschijnlijk mis je deze specifieke struik
Een vogelvriendelijke voederplaats in je tuin: de juiste aanpak
Wil je vogels helpen de winter door te komen? Richt dan een plek in met het juiste voedsel. Kies voor:
- Biologische zonnebloempitten: Zwarte pitten bevatten meer vet, ideaal voor kool- en pimpelmezen.
- Vetbollen maken van ongezouten frituurvet en vogelzaad.
- Struiken en bomen met bessen zoals meidoorn, rozenbottel of klimop: deze bieden veilige schuilplaatsen en voedsel.
- Voer op verschillende plekken aanbieden, bijvoorbeeld voedersilo’s en voedertafels, om verschillende vogelsoorten te bedienen.
Zo help je vogels om letterlijk warm te blijven en geeft je tuin een levendige uitstraling in de koude maanden.
Brood strooien versus wildlife bescherming: de Britse anekdote
In Engeland zijn winterkoninkjes bekend om het samenkruipen in nestkastjes voor warmte. Eén kastje huisvestte ooit maar liefst 13 vogeltjes tegelijk. Deze vogelvriendelijke benadering bewijst dat je met juiste bescherming en voeding de overleving van wildlife aanzienlijk kunt verbeteren. Onthoud: echt helpen is niet simpelweg brood strooien, maar het ecosysteem in je tuin in balans brengen.
Deze video laat zien hoe je het beste vogels voedert in de winter zonder hun natuurlijke gedrag te verstoren.
Waar ligt de grens? Het zorgvuldige gebruik van brood in je eigen tuin
Een klein beetje oud brood geven in de eigen tuin wordt door ecologen meestal als onschadelijk gezien, zolang het maar met mate gebeurt en niet als vervanging van gezond vogelvoer. Vogels zijn opportunistisch en zullen brood eten als het anders onopgemerkt blijft, maar secreet, kies je beter voor zaden en vetrijke voeding om ze echt te ondersteunen.
Waarom het verdwijnen van nestplaatsen ook een zorg is naast voedsel
De huismus daalde de afgelopen decennia flink in aantal. Deze daling wordt onder meer veroorzaakt door moderne bouwstijlen waarbij traditionele nestplekken, zoals onder oude dakpannen, verdwijnen. Goede tuinstructuren met hagen en natuurlijke schuilplaatsen zijn daarom essentieel om vogels te helpen. Een klein rommelhoekje in de tuin met takken en bladeren geeft insecten en vogels de kans om zich te verstoppen of overwinteren.
Leer in deze video hoe je je tuin het hele jaar vogelvriendelijk maakt en waarom dat in de winter extra belangrijk is.
Bon à savoir: voet voedselcontrole en voedselveiligheid zijn cruciaal. Voer alleen in kleine hoeveelheden, maak gebruik van schoon en veilig voedsel en zorg regelmatig voor een schone voederplaats om ziekten te voorkomen.